voor 2 tot 6 spelers vanaf 12 jaar. Speelduur circa 30-45 minuten.
Uitgevers
Adel Verpflichtet; FX Schmid
Adel Verpflichtet; Alea
Adel Verplicht; Jumbo
Prijzen
Spiel des Jahres 1990
Deutscher Spiele Preis 1990
Spelmateriaal
- 6 pionnen,
- 6 setjes speelkaarten,
- 51 voorwerpkaarten,
- 1 spelbord,
- spelregels.
Doel van het spel
De adel van stand moet zo goed mogelijk voor de dag komen, om op de beste plekken aan de dinertafel te komen zitten. Hiertoe moeten de spelers hun pion een rondje over het bord laten lopen. In het veilinghuis worden kunstschatten aangekocht die vervolgens in het kasteel tentoongesteld kunnen worden. Toch blijkt niet alles zuivere koffie: het dievengilde is actief op jacht naar de cheques en kunstschatten, die dan weer bij de adel terecht komen. Detectives worden ingeschakeld om de schade te beperken en hebben bij succes een positief effect op het imago.
Het speelbord.
Voorbereiding
Elke speler kiest een kleur en krijgt 1 pion en de set bijbehorende kaarten: 4 betaalkaarten, 2 dieven, 1 detective en 1 tentoonstelling. De pionnen worden allemaal in de bibliotheek geplaatst. De kunstschatten worden in 2 stapel op het bord gelegd waarbij de bovenste kaarten open liggen. Dit zijn de kunstvoorwerpen die in het veilinghuis gekocht kunnen worden.
Het spelverloop
Elke ronde bestaat uit twee keuzes, die de spelers allemaal gelijktijdig maken door kaarten blind neer te leggen. De eerste keuze bepaalt de lokatie van de speler: het kasteel of het veilinghuis. Als alle spelers hun keuze gemaakt hebben draaien ze hun kaart open. Nadat duidelijk is wie naar welke lokatie gaat kan de vervolgactie worden gekozen. Deze vervolgactie is verschillend per lokatie:
Veilinghuis
In het veilinghuis kun je twee soorten acties doen: een cheque spelen of een dief op pad sturen. Met een cheque probeer je je verzameling kunstschatten uit te breiden, met een dief probeer je extra cheques te bemachtigen. De spelers die voor het veilinghuis hebben gekozen maken hun keuze door en draaien deze kaart gelijktijdig open. De speler die de cheque met de hoogste waarde heeft gespeeld mag een van de twee open liggende kunstschatten pakken. Als er 1 dief gespeeld is, dan steelt hij de cheque waarmee de kunstschat betaald wordt. Als er meerdere dieven tegelijk op pad zijn, of er is helemaal niemand die een cheque speelt, dan hebben de dieven pech en krijgen niets.
Kasteel
Vervolgens zijn de spelers die het kasteel hadden gekozen aan de beurt. Ook hier kiezen de spelers hun vervolgactie en draaien deze gelijktijdig open: een dief, een detective of een tentoonstelling.
- Tentoonstelling: Het houden van een tentoonstelling is de belangrijkste manier om je pion op het bord vooruit te bewegen. De spelers die deze actie kiezen moeten minimaal 3 kunstvoorwerpen met opvolgende letters laten zien (gelijke letters zijn ook toegestaan). Het vakje waarin de pion van de voorste speler staat toont twee cijfers, die het aantal stappen betekenen dat een pion vooruit gezet mag worden. De speler die de waardevolste tentoonstelling houdt (meeste kaarten) mag zoveel vakjes lopen als het hoogste cijfer aangeeft. Het tweede cijfer geldt voor de op een na waardevolste tentoonstelling. Eventuele overige spelers die een minder waardevolle tentoonstelling houden hebben pech.
- Dief: Een dief die in het kasteel rondsluipt mag van elke tentoonstelling 1 kunstvoorwerp stelen en zelf in de hand nemen.
- Detective: Een detective jaagt op dieven. Als de detective gespeeld wordt en er zijn tevens een of meer dieven in het kasteel, dan worden deze dieven in de gevangenis gezet. Als er meer dieven in de gevangenis zitten dan er spelers meedoen, komen de eerder opgelsoten dieven weer vrij. De gevangen genomen dieven mogen evengoed nog wel stelen uit eventuele tentoonstellingen. De detective mag bij een geslaagde vangst ook zijn pion naar voren zetten, en wel zoveel vakjes als de positie van die pion ten opzichte van de andere spelers. Lag de speler op de derde plaats op het bord, dan mag hij dus 3 plaatsen naar voren.
Einde van het spel
Het spel wordt doorgespeeld totdat een van de spelers met zijn pion rond het bord is gelopen en de dinertafel bereikt. Nu volgt nog een eindtelling. Bij de eindtelling laten alle spelers hun grootste collectie kunstvoorwerpen zien. De speler met de grootste collectie mag nog 8 vakjes naar voren, de op een na grootste collectie is goed voor 4 vakjes. De speler wiens pion het verst gevorderd is heeft gewonnen.
Oordeel
“Ik denk dat jij denkt dat ik denk dat jij naar het veilinghuis gaat, en daarom ga ik naar het kasteel”. Dat is typisch een van de gedachtegangen die je bij dit spel kunt krijgen. Enerzijds probeer je een grote collectie aan kunstvoorwerpen op te bouwen, maar vergeet niet dat dit slechts het middel is om je doel te bereiken: je wilt de beste plek aan tafel krijgen. Het hele spel draait continu om het inschatten wat andere spelers gaan doen. Als je geluk hebt ben jij de enige speler die voor een bepaalde locatie kiest. Je kunt dan ofwel heel goedkoop aan een kunstvoorwerp komen, ofwel zonder risico een tentoonstelling houden.
Als er meer spelers naar dezelfde locatie gaan moet je inschatten wat zij gaan doen. Hoeveel cheques hebben ze al uitgespeeld met welke waardes? Hebben ze nog een dief in handen of zijn die allemaal opgesloten? Deze afwegingen maken het spel tot een leuke hersenbreker, waarbij je onmogelijk zeker kunt zijn van je zaak. Er komt dan ook een zekere dosis toeval bij kijken dat een speler er in slaagt de juiste keuze te maken. Het spel komt wel enigszins ‘droog’ over, per beurt kun je in feite niet meer doen dan het uitspelen van 2 kaarten, dit kan het speelplezier beperken. De speelduur is gelukkig goed afgestemd op de invloed die je kunt uitoefenen op het spel, het duurt precies lang genoeg om niet te vervelen. Adel Verplicht is daarmee een van de betere blufspellen. Deze klassieker mag niet in je verzameling ontbreken.
Pluspunten
- Pittige keuzes
- Thematisch mooi uitgewerkt
- Goede verhouding speelduur en diepgang
Minpunten
- bluffen blijft gokken
